BTKUXH – Nhìn vào đời sống công nhân hiện nay, có lẽ những công nhân Việt Nam trước đây cũng không thể lường hết những khó khăn mà công nhân ngày nay đang gặp phải. Nếu như trước kia người công nhân Việt Nam còn có “hậu phương” là mảnh vườn, miếng đất… phòng kế mưu sinh thì người công nhân ngày nay đa phần phải rời xa quê hương đến tập trung tại các khu công nghiệp, khu chế xuất trong sự bơ vơ, thiếu thốn… và hành trang của họ chỉ là cuộc sống tạm bợ của lớp nghèo thành thị. BTKUXH xin chân thành cảm ơn tác giả Kim Liên đã chia sẻ tư liệu nhật ký điền dã về đời sống công nhân tại thành phố Hồ Chí Minh, nằm trong khuôn khổ đề tài nghiên cứu các loại hình và cách thức tập hợp thanh niên công nhân vào sinh hoạt tập thể tại các khu công nghiệp, khu chế xuất tại thành phố Hồ Chí Minh do ThS. Nguyễn Đức Lộc làm chủ nhiệm đề tài. Đây là những trang nhật ký được tác giả ghi lại vào tháng 03/2008, chúng tôi xin lần lượt đăng các bài của tác giả tạm lấy tên là: “Những câu chuyện về đời sống công nhân”.
Những câu chuyện về đời sống công nhân: Phần 10
Thứ bảy ngày 12 tháng 7 năm 2008 (tiếp theo)
Đến phần thảo luận về công cụ phân loại ưu tiên thì không khí nhóm sôi nổi hơn vì có sự tham gia của tất cả mọi người vào việc quyết định các vấn đề trong bảng phân loại ưu tiên, mọi người tranh luận sôi nổi, hào hứng để tìm ra một vấn đề mà họ cho là đáng quan trọng, đáng được ưu tiên. Và cuối cùng sau một thời gian tranh luận các công nhân đã đem ra các vấn đề mà theo họ là cần thiết để nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho công nhân:
Ưu tiên 1:
– Ưu tiên hàng đầu của công nhân là việc điều chỉnh mức lương sao cho phù hợp với giá cả thị trường, như một bạn nữ nhận xét: “Giá cả thị trường thì ngày càng tăng trong khi đó lương của tụi em cũng chỉ tăng lên được vài chục ngàn hoặc hơn trăm cũng không giải quyết được gì, có những thứ tăng gấp đôi nên chỉ tăng lương từng đó thì không thể đủ được”. Cá ccông nhân muốn mức lương được nâng cao hơn và đồng đều ở tất cả các công ty vì hiện tại có một số công ty có mức lương căn bản cao hơn so với các công ty khác, thiệt thòi cho những công nhân làm việc ở những công ty lương thấp.
– Đi đôi với việc tăng lương, ổn định giá cả thị trường là việc giảm thời gian tăng ca. Giảm thời gian tăng ca để công nhân có thời gian tham gia các hoạt động khác và để phục hồi sức lực và tinh thần thoải mái hơn “cũng nên tăng ca nhưng mà tăng ca vừa phải thôi, tăng ca nhiều quá ngày mai không đi làm nổi, không có thời gian để nghỉ ngơi”.
– Tăng khẩu phần ăn và chất lượng bữa ăn: hiện tại căn tin của các công ty phần lớn còn chưa đảm bảo dinh dưỡng trong khẩu phần ăn để công nhân có đủ sức khỏe để làm việc và tăng ca, nếu tăng ca thường xuyên mà khẩu phần ăn của công nhân không được cải thiện thì sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của họ và dĩ nhiên năng suất lao động cũng sẽ giảm “nhà ăn nấu dở, tôi không có đủ sức làm việc, nhờ công ty giải quyết, công ty giải quyết thì mình có tư tưởng làm. Đôi lúc mình nói công ty chấp nhận mình, mình sẽ làm tốt hơn”.
– Côngty không được bắt buộc công nhân tăng ca: việc tăng ca được xem như là một điều bắt buộc ở các công ty, nên nhiều lúc sức khỏe của công nhân không tốt cũng không được nghĩ tăng ca, điều này làm hao tổn sức khỏe của người công nhân rất nhiều. Và công nhân mong muốn được tăng ca dựa trên tinh thần tự nguyện “công ty mà cứ bắt buộc tăng ca hoài thì công nhân sẽ không thể nào chịu nổi vì sức khoẻ ai cũng có giới hạn, nếu hôm nào đó mình bị mệt xin không tăng ca nhưng không được, bị bắt buộc phải tăng ca”.
Ưu tiên 2:
– Công đoàn hoạt động mạnh mẽ hơn: là mong muốn Công đoàn làm đúng chức năng thực sự của mình, đứng ra bảo vệ quyền lợi cho công nhân và tổ chức nhiều hoạt động cho công nhân tham gia: văn nghệ, thể thao, du lịch… nhưng các hoạt động đó phải mang tính thiết thực, lắng nghe ý kiến của công nhân, có thể tổ chức các cuộc họp để lấy ý kiến của công nhân bởi vì Công đoàn hiện tại “chưa được như mong muốn của công nhân bởi công đoàn do công ty bầu ra làm công đoàn cho nên nó phụ thuộc vào ông chủ của nó”.
– Xây khu nội trú giá rẻ: hiện tại chỉ có khu nội trú dành cho công nhân, nhưng chỉ đáp ứng được một phần nào nhu cầu về nhà ở của công nhân, vì thế, trong tương lai nên xây dựng nhiều khu nội trú giá rẻ dành cho công nhân hơn nữa “giá cả ngày càng tăng, nhà trọ cũng tăng giá, cho nên tốt hơn hết là xây khu nội trú giá rẻ dành cho công nhân chứ khu nội trú hiện nay là chưa đủ”.
Ưu tiên 3:
– Tổchức làm thêm là vấn đề quan trọng nhất trong ưu tiên 3, một số công nhân cho rằng có những công ty ít tăng ca vì thế thu nhập của công nhân sẽ rất eo hẹp để trang trải cho cuộc sống nên họ mong muốn được có thêm việc làm thêm để phụ vào các khoản chi tiêu hàng ngày.
– Tổ chức các hoạt động tuyên truyền sức khỏe sinh sản và tư vấn tình yêu hôn nhân gia đình: để nâng cao hiểu biết về chăm sóc sức khỏe cho bản thân và các kiến thức về cuộc sống hôn nhân gia đình.
Đó là tất cả những điều công nhân mong muốn được giải quyết và xem xét kỹ tôi nhận thấy đó là những vấn đề cần thiết để nâng cao đời sống cho người công nhân, nhưng điều đầu tiên người công nhân quan tâm và mong mỏi nhất là vấn đề tăng lương, còn những vấn đề phục vụ cho tinh thần thì chưa nghĩ tới “có thực, mới vực được đạo”. Người ta chưa thể nghĩ đến những vấn đề tinh thần nếu như thể xác họ chưa đầy đủ, đó cũng là điều dễ hiểu.
Kim Liên
(học viên Cao học ngành XHH, trường ĐH KHXH&NV TP.HCM)
