Hãy bắt đầu từ những điều giản dị nhất bằng cách nói cho con trẻ biết tổ tiên chúng ta là ai? Tại sao hàng ngày chúng ta phải thắp lên bàn thờ tổ tiên những nén hương hay hàng năm chúng ta phải tổ chức lễ giỗ cho ông bà, tổ tiên, anh hùng liệt sĩ? Tổ quốc trước hết là những ý niệm về tổ tiên, nguồn cội của dân tộc, rồi sau đó mới nói đến những thăng trầm của quốc gia dân tộc. Phải dạy cho con trẻ biết rằng tổ quốc chính là tổ tiên của chúng ta và mỗi chúng ta đều là một phần của tổ quốc. Đó là những điều thiêng liêng, nhưng cũng thật gần gũi với mỗi người chúng ta.
Thắp hương trước mộ anh hùng liệt sĩ
(Ảnh minh họa – Nguồn: Internet)
Có nhiều cách để chúng ta dạy cho con trẻ về tổ quốc. Điều bình dị nhất mà gia đình nào cũng có thể làm được, đó chính là những dòng tự sự trong mỗi gia đình, những câu chuyện được những người lớn tuổi truyền kể lại bằng chính sự trải nghiệm của bản thân, những sự kiện, lễ hội được mọi người tổ chức nhằm nhắc nhớ cho con cháu về những thăng trầm lịch sử của quốc gia dân tộc. Đừng quá tô hồng, nhưng cũng đừng bôi đen vào lịch sử dân tộc. Những chiến công lịch sử lẫy lừng được viết lên những trang sách lịch sử khiến cho ta tự hào, nhưng cũng đừng quên những đau thương mà tổ tiên hi sinh cho sự tồn vong của quốc gia dân tộc. Hãy cho con trẻ biết được sự thật về tổ tiên, nguồn cội dân tộc để cho chúng ý thức được rằng vận mệnh của tổ quốc gắn liền với mỗi thân phận của chúng ta. Chính vì thế, tổ quốc phải là điều thiêng liêng nhất đối với mỗi công dân. Tổ quốc không còn chúng ta cũng mất nguồn cội. Ý niệm tổ quốc phải nằm trong huyết quản của mỗi con người, chứ không chỉ dừng lại ở sự hiểu biết tường tận lịch sử quốc gia, chứ không phải là những quyển sách lịch sử đầy khô cứng được viết ra và thúc ép học sinh phải học hỏi về tổ quốc. Hãy để cho ý thức của tổ quốc đến với con trẻ như chính khi chúng thành tâm dâng nén hương lên bàn thờ tổ tiên.
Khi trẻ có ý thức định vị mình là ai? Tổ tiên chúng ta là ai? Chính là khi chúng thao thức đi tìm câu trả lời về nguồn cội cho mình. Học lịch sử đối với con trẻ phải bắt đầu từ những điều thật giản dị, và gần gũi. Đừng bắt chúng cứ phải học, phải đọc như những chuyên gia nghiên cứu lịch sử với hàng ngàn con số, cứ liệu lịch sử. Phải cho chúng thấy rằng lịch sử của dân tộc có một phần lịch sử tổ tiên, ông bà chúng. Những khám phá về lịch sử cũng đầy thú vị không kém những phát minh công nghệ mới mẻ. Điều quan trọng là ta có gợi hứng được cho con trẻ hay không? Đừng biến lịch sử thành môn học khô cứng, đừng biến tổ quốc thành những điều xa lạ. Hãy để con trẻ yêu tổ quốc như yêu chính cha mẹ mình. Hãy dạy cho trẻ biết như thế nào là danh dự và trách nhiệm đối với tổ quốc.
Nguyễn Đức Lộc
Ngày 30.8.2011
