NHẬT KÝ SÀI GÒN 1975
(trích)
Đinh Bá Anh dịch
10.8.75
Tham nhũng tăng
Đến nay tôi vẫn không muốn tin. Nhưng càng có nhiều dấu hiệu cho thấy sự tham nhũng trước đây vẫn tiếp tục trong chế độ mới, với các cán bộ mới. Chẳng hạn lâu nay đã có tin đồn, phần lớn số xăng dầu mà phụ nữ trẻ em đứng bán từng lít ở hầu hết ngõ ngách Sài Gòn là do bộ đội cung cấp để gia tăng thu nhập. Mới đây có ai đó đã kể với tôi là một bà đã mua được 10.000 lít xăng từ một cán bộ Mặt trận với giá 450 đồng một lít, trong khi giá bán ở chợ đen là 600 đồng. Trong khi đó, giá xăng chính thức chỉ bán theo tem phiếu của nhà nước là 250 đồng/lít.
…………………………
Một hiện tượng mới xuất hiện: sự nghi thức hóa về ngôn ngữ khi đề cập đến những việc có tính chính trị. Dân chúng học từ vựng mới nhanh đến kinh ngạc. Mỗi khi có phát biểu, diễn giả sử dụng các từ vựng đặc trưng của cách mạng hệt như được nhấn nút tự động vậy. Ngay cả trong các báo cáo của các cán bộ xã hội của chúng tôi, giờ đây cũng xuất hiện các khái niệm như “Guồng máy chiến tranh Mỹ-Thiệu” và ước muốn trở thành “một đất nước hùng mạnh“. Còn kẻ nào hay phê phán cách mạng, sẽ bị gọi là “phản động“. Tại Trung tâm, các đồng nghiệp trí thức đổ xô tìm đọc những cuốn sách mới xuất bản, nhất là sách về “Các nguyên lý của Stalin về chủ nghĩa Lenin”. Stalin có vẻ là tác giả được mua nhiều nhất hiện nay. Về Marx thì đến nay tôi chỉ mới thấy Tuyên ngôn Đảng Cộng sản. Theo đường lối ủng hộ Liên Xô của miền Bắc, những tác giả như Mao Trạch Đông không có mặt trong danh sách sách bán rộng rãi cho quần chúng Miền Nam.
(còn tiếp)
Walter Skrobanek
Xem một số trích đoạn khác của nhật ký tại đây.
